Dom Rzemiosł to wyjątkowa przestrzeń prezentująca ekspozycję poświęconą rzemiosłu teatralnemu oraz Teatrowi im. Juliusza Słowackiego, ale także miejsce, w którym odbywają się warsztaty, wystawy czasowe oraz spotkania kulturalne.
Dom Rzemiosł to odnowiony magazyn środków inscenizacyjnych Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie, mieszczący się przy ulicy Radziwiłłowskiej 3, w którym obecnie znajduje się magazyn kostiumów (podziemie), sala prób (I piętro), pracownie krawieckie teatru (II piętro) oraz przestrzeń z wyjątkową wystawą poświęconą rzemiosłu teatralnemu oraz Teatrowi im. Juliusza Słowackiego (parter).
Budynek przy Radziwiłłowskiej 3 pełnił przez ponad sto lat funkcję magazynu kostiumów, dekoracji i rekwizytów Teatru Miejskiego, od 1909 noszącego imię Juliusza Słowackiego. Zbudowany został w 1896 roku według projektu Jana Rzymkowskiego. Modernistyczna elewacja oraz usytuowanie poza linią Plant odzwierciedlają jego czysto praktyczne przeznaczenie i symbolicznie kontrastują z przepychem głównego gmachu Teatru wzorowanego na Paryskiej Operze. Eklektyczny, bogato zdobiony budynek przy placu Św. Ducha stworzony przez Jana Zawiejskiego skrywa imponujące wnętrze, natomiast przestrzeń Domu Rzemiosł ma użytkowy charakter.
Każdą premierę poprzedza praca niewidocznych dla publiczności artystów i rzemieślników teatralnych. Należą oni do historii polskiego teatru, choć ich nazwisk próżno szukać na afiszach. Znamy nazwiska aktorów, autora, reżysera, scenografa czy kompozytora, ale są jeszcze krawcowe, garderobiane, stolarze, inspicjenci, akustycy, oświetleniowcy, maszyniści, specjaliści od multimediów i wielu innych, których wysiłek niezbędny jest, by wywoływać emocje i refleksje podczas przedstawienia. Niektóre zawody wcześniej ściśle związane z działalnością teatrów jak afiszer, kopista czy sufler nie są już dziś wykonywane. Dom Rzemiosł po zakończonej w 2016 roku przebudowie i rewitalizacji jest miejscem, w którym odwiedzający otrzymują szansę zapoznania się z pracą wykonywaną za kulisami, pod sceną i w wyspecjalizowanych pracowniach teatru.
Choć ekspozycja Domu Rzemiosł ma charakter głównie multimedialny, to odwiedzając Radziwiłłowską 3 można na żywo podziwiać archiwalne zbiory Teatru im. Juliusza Słowackiego – piękne kostiumy z najsłynniejszych spektakli teatru, a także rekwizyty teatralne. Znaleźć można tutaj kostiumy zaprojektowane przez takich artystów jak Lidia i Jerzy Skarżyńscy, Krzysztof Pankiewicz czy Andrzej Kreutz-Majewski, którzy odegrali znaczącą rolę w rozwoju polskiej sztuki scenograficznej. Szczególnie przyciągające i pochłaniające czas zwiedzających są stanowiska interaktywne, umożliwiające m. in. zagranie w konkretnym spektaklu, nauki roli z aktorem czy zabawę z rekwizytami w replice garderoby Ludwika Solskiego – sala nr 1. Zwiedzając ekspozycję Domu Rzemiosł można wejść również w rolę akustyka i oświetleniowca, przez chwilę poczuć się jak inspicjent teatralny, zwiedzić główną scenę Teatru, a także w oryginalny sposób zapoznać się z narzędziami militaryjnymi, wykorzystywanymi w spektaklach Teatru im. Juliusza Słowackiego – sala nr 2. Ekspozycja Domu Rzemiosł umożliwia zwiedzającym spędzenie wyjątkowego czasu, oglądając ulubione spektakle i fotografie Teatru Słowackiego, pochodzące ze źródeł archiwalnych. Co więcej sprzyja edukacji w dziedzinie teatru, udostępniając zdigitalizowane zbiory archiwalne Teatru – projekty kostiumów, scenografii, zapiski znanych artystów, fotografie i pocztówki teatralne, a także cykl filmów poświęconych teatrowi w Polsce, przygotowanych przez Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego. Całość przybliża istotę rzemiosła teatralnego jako nieodzownego elementu, tworzącego każde przedstawienie.
Miłośników teatru jak i wszystkich zainteresowanych ekspozycją zapraszamy na Radziwiłłowską 3:
Od wtorku do piątku: 12.00 – 18.00.
Sobota: 11.00 – 14. 00
Wstęp: 5 zł
* Dla osób posiadających bilet do Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie i Małopolskiego Ogrodu Sztuki wstęp wolny w okresie tygodnia od daty spektaklu.
_____________
THEATRICAL CRAFT CENTRE
The Centre is located in the renovated storage for staging instruments of Juliusz Słowacki Theatre in Cracow at ul. Radziwiłłowskiej 3. It has been entered into the Register of Monuments. A storage for costumes, rehearsal room and tailors room can be found there.
The Craft Centre also houses an extraordinary exhibition “Myśląca ręka” (A thinking hand) dedicated to theatrical craft and Juliusz Słowacki Theatre. This is also a place where thematic workshops take place.
HISTORY OF THE BUILDING
The building of Theatrical Craft Centre, designed by Jan Rzymkowski, was raised in 1896. Over time, the space was modernised; in 1903, water and sewage was installed whereas in 1913 a freight lift. From the very beginning (that is from 1901, when it was handed over by the Municipality to the theatre – at that time named the Municipal Theatre) until 2010, the building was a storage for decorations and a rental place of costumes and props.
This was the first building in the Polish territory intended for a storage of theatrical decorations. The building was raised since at the Municipal Theatre, where there was hardly enough space for the staging instruments used in the currently staged plays, there was no technical base. Over time, it was also used to store costumes and props.
After the reconstruction and revitalisation completed in June 2016, as part of the project “Revitalisation – renovation and reconstruction of the monumental building of Juliusz Słowacki Theatre in Cracow at ul. Radziwiłłowskiej 3 together with the extension of the attic, installation of ventilation system, expansion of interior installation which is water and sewage, central heating and electrical installation” funded from the European Economic Area Financial Mechanism for 2009-2014 (total value of the project: PLN 9 463 681, including MF EOG funding for 2009-2014 amounting to PLN 5 578 608.05, funding from the Ministry of Culture and National Heritage in the amount of PLN 984 460.24), the Theatrical Craft Centre also became a place where the visitors have an opportunity to learn about the work performed behind the scenes and in the dedicated theatre workshops.
CRAFT AT JULIUSZ SŁOWACKI THEATRE
When the Municipal Theatre opened its doors in 1893, some of the technological solutions were out-of-date as compared to those used in the West (narrow hallways, lobby room referred to as foyer) whereas other innovative drawing from the latest western achievements. One of the most important innovations at the theatre was electricity supplied from its own power station (the so called Dom Machin (House of Machinery) – currently, there is Scena Miniaturowa (The Small Stage)). What is more, some construction solutions and elements of theatrical machinery, among others, trapdoor and fixtures system were very modern. The show of theatrical technique at open curtain during the inaugural play made history. What is interesting, many of the first devices are still in use. From the very beginning of the Municipal Theatre, traditional craft mingled with modern technologies. It is the same today.
Over time, the shape and functionality of technical base at theatres underwent numerous changes due to artistic, technical as well as economic reasons. Currently, Polish theatres tend to reduce the number of craftsmen. Some theatrical professions are vanishing; there are no longer furniture-makers, lamp-makers, poster-makers at theatres and prompters are rarely employed. The responsibilities of a make-up artist have been taken over by theatre hairdressers. Rarely can a milliner, responsible for hats and other head covers, a corsetmaker or a shoemaker be met. Leaving aside the professions ousted from theatre owing to technological and social changes, theatres more and more frequently decide to hire external companies that prepare decorations, costumes and props.
“MYŚLĄCA RĘKA” (A thinking hand) EXHIBITION:
“Myśląca ręka” (A thinking hand) exhibition designed by Małgorzata Szydłowska and opened on 15th December 2017 is a gesture to help the craft undergoing constant change, which probably over the next few years will lose its current shape and character, restore its due place. This outstandingly arranged exhibition that presents many unusual historical tools, props and costumes in an unobvious context takes the spectators on an inspiring journey to places that normally are not accessible to them. It brings closer the fascinating and rather unknown life of backstage and theatre workshops. Visitors can find out there what a complex organism a theatre is and how theatre plays are created.
PROJECT implemented with financial support from Norwegian funds and EOG funds, originating from Iceland, liechtenstein and norway and domestic funds
